De godin Fortuna, in de Carmina Burana 'wereldheerseres' (imperatrix mundi) genoemd, wordt aangeroepen in dit gedicht geschreven door een onbekende Italiaanse dichter uit de 15e eeuw. Wie is toch die voortreffelijke dame wiens afgang hier zozeer wordt betreurd? Van Antoine Busnoys (1430-1492) kwam waarschijnlijk de allereerste zetting voor drie stemmen. Alexander Agricola maakte op basis van diens harmonie er een voor zes stemmen.
De tekst en melodie waren destijds zeer populair − voorzover bekend is het een van de meest gekopieerde renaissance-stukken, bewerkt door zo'n 30 verschillende componisten van dezelfde en van latere generaties, oa Agricola's tijdgenoot Heinrich Isaac die maar liefst zes verschillende versies maakte. De melodie komt ook terug in parodie-missen, o.a. van de andere tijdgenoten Josquin des Prez en Jacob Obrecht.
Simonetta Vespucci (1453-1476) werd destijds beschouwd als de mooiste vrouw ter wereld. Zij stond model als ideaalbeeld in veel schilderijen van beroemde tijdgenoten, met name die van Sandro Botticelli. Hierboven modeleert zij een stervende nimf in een schilderij van Piero di Cosimo. La bella Simonetta, La Sans-Pareille, supermodel, stierf al op 22-jarige leeftijd, maar bleef nog decennia lang beroemd - volgens sommige historici is zij de vrouw van dit gedicht. [bron]
Fortuna desperata
iniqua e maledetta
che de tal donna eletta
la fama ay denigrata
O morte dispietata
inimica e crudele
che d'alto pui che stelle
l'hai cusi abbassata
Meschino et despietata
ben piangere poso may
e desiro finire
finire i miei guay
O wanhopige Fortuna
onrechtvaardig en vervloekt
gij die van een zo uitverkoren dame
de reputatie hebt geminacht
O meedogenloze dood
vijandig en wreed
een vrouw verheven boven sterren
hebt gij totaal vernederd
Eenzaam en vertwijfeld
kan ik alleen nog wenen
en zoek het einde
het einde van mijn smart