Ferdinand van Aragon
Mencia de Mendosa
Op last van de kunstminnende Ferdinand van Aragon (1488-1550), de hertog van Calabrië, werd een verzameling van tientallen villancicos aangelegd, Spaanse meerstemmige kerstliederen voor het gewone volk, gemaakt door een reeks van veelal anonieme componisten. Na zijn dood gaf zijn tweede echtgenote Mencia de Mendoza in het jaar 1556 opdracht aan de Venetiaanse drukker Girolamo Scotto om het liedboek te publiceren − al gauw maakte Pierre Alamire in Ant­wer­pen een facsimile. De enige nu nog overgebleven kopie bevindt zich in de archieven van de universiteit van Uppsala, en zo werd de bundel bekend onder de naam Cancionero de Upsala. Naast Mateo Flecha Sr zijn hierin ook liederen te vinden van Juan del Encina, Christobal de Morales en Nicolaas Gombert.

estribillo:
Riu, riu, chiu, la guarda ribera
Dios guarde el lobo de nuestra cordera.
1.
El lobo rabioso la quiso morder,
Mas Dios poderoso la supo defender;
Quiso la hacer que no pudiese pecar,
Ni aun original esta Virgen no tuviera.
2.
Este ques nacido es el gran monarcha,
Cristo patriarca de carne vestido;
Hanos redimido con se hazer chiquito,
Aunqu'era infinito, finito ses biziera.
3.
Muchas profecias lo han profetizado,
Y'aun en nuestros dias lo hemos alconçado.
A Dios humanado vemos en el suelo
Y al hombre nel cielo porqu'er le quisiera.
4.
Yo vi mil garçones que andavan cantando,
Por aqui bolando, haciendo mil sones,
Diziendo a gascones : Gloria sea en el çielo,
Y paz en el suelo pues Jesus nasciera.
5.
Este viene a dar a los muertos vida
Y viene a reparar de todos la caida;
Es la luz del dia aqueste moçuelo;
Este es el cordero que San Juan dixera.
6.
Pues que ya tenemos lo que desseamos,
Todos juntos vamos presentes llevemos;
Todos le daremos nuestra voluntad,
Pues a se igualar con el hombre viniera.
Refrein: Riu riu chiu ijsvogeltje bewaak ons goed! God, houd toch de wolf ver van ons lammetje zoet! De woeste wolf wou haar verwonden, God heeft de Maagd bewaard. Hij schiep haar vrij van alle zonden, voor alle schuld bespaard. De Koning der koningen is geboren, Christus Koning, mens als wij. Hij redt ons door hier neer te dalen, een sterfelijk mens werd hij. Wat de Profeten zeiden dat is nu werkelijkheid. God is als mens op aarde, ons wacht de zaligheid. Duizend engelen trokken zingend voorbij, ik kon ze hoog vliegend horen. 'Ere zij God in den Hoge', zongen zij, 'en vrede op aarde, want Jezus is geboren'. Hij schenkt de doden het leven, redt ons van de zondeval. Dit lam is het licht der aarde, Sint Jan beschreef het al. Waar wij naar smachtten is bewaarheid, wij bieden hem onze geschenken aan. Laat Zijne wil de onze worden, God is als mens naast ons gaan staan.

Berijmde vertaling door Kitty Zwart Vocaal Ensemble Petra Singers