Het thema Abendlied is geschikt voor een rustige en beschouwende sfeer als inleiding op de nacht. Talrijke componisten hebben dit thema ter hand genomen. In het geestelijke motet wordt vaak verwezen naar het Laatste Avondmaal of ook naar een verhaal van evangelist Lucas, dat luidt als volgt. Twee jonge mannen op weg naar het dorp Emmaus komen in gesprek met een vreemdeling over de droevige actualiteit in Jerusalem i.v.m. de recente kruisiging van Jezus de Nazarener. Deze legt hun de diepere betekenis van alle gebeurtenissen uit. Als het avond wordt nodigen zij hem uit om samen te eten, en bij de maaltijd, als hij het brood breekt en deelt, herkennen de mannen in hem hun leermeester Christus.
Een bekende uitvoering is die van Bach (BWV6) en het lied is tevens te vinden in het Evangelisches Gesangbuch (EG483, als canon) en in het Taizé-album Mane Nobiscum. De prachtige zesstemmige harmonieën van Joseph Rheinbergers zetting zijn heerlijk om te zingen, zowel de Duitstalige als latijnse versies . Door het gebruik van slechts een enkel zinnetje stijgt intentie boven het verhaal uit.
Abendlied
(Luthervertaling 1534)
Bleibe bei uns; denn es will Abend werden,
und der Tag hat sich geneiget.
(KBS Willibrordvertaling 1995)
Blijf bij ons, want het is bijna avond
en de dag loopt ten einde.
(Vulgaat, ±400 n.Chr.)
Mane nobiscum quoniam advesperascit
et inclinata est iam dies.
Curiosa
☆ Het schilderij De Emmausgangers werd toegeschreven aan Johannes Vermeer en in 1937 met trots aangekocht door Museum Boymans-van Beuningen. Ook nadat het kunstwerk jaren later was ontmaskerd als een meestervervalsing door Han van Meegeren, werd het blijvend in het museum tentoongesteld.
☆ Toen Marike van Capellen afscheid moest nemen van Sega di Canto, werd er op de melodie van dit Abendlied een passend loflied gemaakt als dank voor haar jarenlange belangrijke inzet voor het koor. [tekst HIER]
☆ Paus Johannes Paulus II liet in 1984 een apostolische brief uitgaan over de Eucharistie, dwz de mystieke viering van het breken van het brood. De titel van deze brief 'Mane Nobiscum' was goed en bewust gekozen.
